GÅ‚ównym problemem niemaÅ‚ego już producenta byÅ‚o ciÄ…gÅ‚e skupienie realnej wÅ‚adzy w rÄ™kach wspólników-zaÅ‚ożycieli (mimo wczeÅ›niejszego przeksztaÅ‚cenia przedsiÄ™biorstwa w spóÅ‚kÄ™ akcyjnÄ…), wysokie koszty produkcji oraz brak przystÄ™pniejszych cenowo produktów i unifikacji pozostaÅ‚ych. O ile skupienie siÄ™ przed laty wyÅ‚Ä…cznie na produkcji samochodów okazaÅ‚o siÄ™ dobrÄ… decyzjÄ…, o tyle grzechy zaniechania wdrożenia konstrukcji odbiegajÄ…cych nieco od szablonu zaczęły powoli mÅ›cić siÄ™ ze zwielokrotnionÄ… siÅ‚Ä….

PrzemysÅ‚ i kultura techniczna Pierwszej Republiki CzechosÅ‚owackiej już w pierwszej, peÅ‚nej dekadzie jej istnienia wspięły siÄ™ na wysoki poziom rozwoju i wzajemnej konkurencyjnoÅ›ci. O jakimkolwiek rynkowym monopolu producenta z Mladá Boleslav nie mogÅ‚o być mowy – na swÄ… renomÄ™ pracowaÅ‚o wielu krajowych wytwórców samochodów i wciąż pojawiali siÄ™ nowi.

Niektórzy z nich, znacznie szybciej od L&K, upatrzyli szansy zdobycia rynku konstrukcjami możliwie prostymi i przystÄ™pnymi cenowo. Ceny samochodów Šibrava, Tatra 11 czy Praga Piccolo, mieÅ›ciÅ‚y siÄ™ w granicach 34-39 tysiÄ™cy koron, podczas gdy cennik marki Laurin & Klement otwieraÅ‚ – skÄ…dinÄ…d bardzo udany i dÅ‚ugowieczny – model 110, proponowany za sumÄ™ 59 tysiÄ™cy koron, bez żadnych dodatków. W Mladá Boleslav dość dotkliwie przekonano siÄ™, że część nabywców omija markÄ™ nie tylko ze wzglÄ™du na ceny, lecz – przede wszystkim – na brak produktu, którego poszukujÄ….

Tym samym pomysÅ‚ o poÅ‚Ä…czeniu siÅ‚ z nie byle jakim partnerem strategicznym – gigantem przemysÅ‚owym ŠKODA z Pilzna - wrÄ™cz domagaÅ‚ siÄ™ realizacji. KorzyÅ›ci byÅ‚y obopólne – dla L&K oznaczaÅ‚y rozwój niesiony na fali nieograniczonego wrÄ™cz kapitaÅ‚u, dla koncernu ŠKODA – speÅ‚nienie snu o wÅ‚asnej dywizji produkujÄ…cej samochody. TÄ™ ostatniÄ… powoÅ‚ano, co prawda, już w 1919 roku, lecz jej program produkcyjny byÅ‚ daleki do zaakceptowania przez szerokiego nabywcÄ™, a ponadto wspieraÅ‚ siÄ™ na licznych licencjach. Tym samym, już 27 czerwca 1925 roku uchwaÅ‚ami walnych zgromadzeÅ„ spóÅ‚ki akcyjnej Laurin & Klement oraz koncernu ŠKODA z Pilzna, losy obu przedsiÄ™biorstw skierowano na nowe tory. Kosztem w zasadzie nieograniczonej wÅ‚adzy we wÅ‚asnej firmie, panowie V. Laurin i V. Klement, patrzÄ…c daleko w przód, powoÅ‚ali do życia dziÅ› jednÄ… z najważniejszych marek samochodowych Å›wiata, czerpiÄ…cÄ… oficjalnie z dziedzictwa ich marki.

FuzjÄ™ wymienionych przedsiÄ™biorstw, ministerstwo spraw wewnÄ™trznych zaakceptowaÅ‚o we wrzeÅ›niu, jednak już wczeÅ›niej rozpoczÄ™to szeroko zakrojonÄ… reorganizacjÄ™ mladobolesÅ‚awskiej fabryki, wÅ‚Ä…czajÄ…c jÄ… stopniowo w struktury koncernu. MaÅ‚ym wycinkiem tych zmian byÅ‚o odnowienie, przerwanych przez wojnÄ™, kontaktów handlowych z zagranicznymi przedstawicielstwami marki. JednÄ… z pierwszych lokalizacji wskrzeszonej, zewnÄ™trznej sieci sprzedaży zostaÅ‚ adres warszawski.

Na czas przejÅ›ciowy, postanowiono oferować w sieci handlowej Laurin & Klement maÅ‚e modele samochodów, produkowane przez ZbrojovkÄ™ Brno, której to udziaÅ‚owcem byÅ‚ koncern ŠKODA. MaÅ‚olitrażowe pojazdy typu Disk (598 ccm/10 KM), a od 1926 roku także Z18 (1004 ccm/18 KM), idealnie rozwijaÅ‚y ofertÄ™ w dóÅ‚ – wspomniany, rodzimy model 110 dysponowaÅ‚ bowiem silnikiem o objÄ™toÅ›ci 1791 ccm/25 KM, co wiÄ™cej, od trzeciej serii (1926), powiÄ™kszonym do 1944 ccm/30 KM.     

Na podkreÅ›lenie harmonijnego przebiegu fuzji, przez kilka sezonów na osÅ‚onach chÅ‚odnic samochodów można byÅ‚o spotkać równoczeÅ›nie znaki firmowe ŠKODA oraz stylizowany napis Laurin & Klement. ZaÅ‚ożyciele marki otrzymali wysokie stanowiska w nowych strukturach, choć ich znaczenie w caÅ‚ym ogromie koncernu byÅ‚o raczej honorowe.

Fabryka w Mladá Boleslav skupiÅ‚a siÄ™ odtÄ…d prawie wyÅ‚Ä…cznie na produkcji, przeważajÄ…ca część decyzji wiÄ™kszego formatu napÅ‚ywaÅ‚a z central koncernu ŠKODA umiejscowionych w Pilznie i w Pradze. Absolutny priorytet otrzymaÅ‚y inwestycje zwiÄ…zane z procesem wytwórczym i szkoleniem kadr.

Motosport i niekonwencjonalne akcje propagandowe musiaÅ‚y poczekać na swoje czasy. W dniu 29 grudnia 1925 roku spóÅ‚ka akcyjna Laurin & Klement zostaÅ‚a wykreÅ›lona z rejestru przedsiÄ™biorców. Pisany charakterystycznym krojem liter napis zniknÄ…Å‚ ostatecznie z chÅ‚odnic pojazdów oraz materiaÅ‚ów reklamowych w sezonie 1929. Natomiast ostatnie pojazdy, w caÅ‚oÅ›ci zaprojektowane pod szyldem Laurin & Klement zmontowano w roku 1933 i byÅ‚y to użytkowe modele rodziny ŠKODA 505.

W tym roku mija 90 lat od tego wydarzenia – szczęśliwego zbiegu wypadków, Å‚Ä…czÄ…cego na zawsze doÅ›wiadczenie i tradycjÄ™ z kapitaÅ‚em oraz dostÄ™pem do nowych rynków oraz technologii. Od tego czasu samochody ŠKODA, posiadajÄ…ce ducha i witalność marki Laurin & Klement staÅ‚y siÄ™ znane na caÅ‚ym Å›wiecie, w niczym nie ustÄ™pujÄ…c pojazdom najbardziej renomowanej konkurencji.

dla ŠKODA PR Portal - Tomasz Orlik, Automobilista, sierpieÅ„ 2015