NajwiÄ™kszÄ… zaletÄ… skrzyni manualnej jest przede wszystkim niższa cena wyposażonego w niÄ… samochodu oraz wynikajÄ…ce ze wzglÄ™dnej prostoty niższe koszty ewentualnych napraw. Pomimo, że do automatycznej skrzyni biegów najczęściej trzeba dopÅ‚acić podczas konfiguracji kupowanego w salonie samochodu coraz wiÄ™cej Polaków wybiera wÅ‚aÅ›nie takie rozwiÄ…zanie.

Czy samochód z automatem pali wiÄ™cej?

Zwolennicy konwencjonalnych skrzyÅ„ biegów podkreÅ›lajÄ…, że wyposażone w nie samochody zużywajÄ… mniej paliwa, niż  te same modele z klasycznym automatem. Kierowcy ceniÄ… sobie również bezpoÅ›rednie, mechaniczne sprzężenie silnika z koÅ‚ami, pozwalajÄ…ce lepiej wyczuć samochód. Krytycy manualnych skrzyÅ„ biegów jako gÅ‚ównÄ… wadÄ™ wymieniajÄ… uciążliwość ciÄ…gÅ‚ego wciskania sprzÄ™gÅ‚a i przestawiania lewarka podczas jazdy w korkach. WskazujÄ… też na ryzyko wÅ‚Ä…czenia biegu nieodpowiedniego dla danej prÄ™dkoÅ›ci. 

Zalety przekÅ‚adni automatycznej to przede wszystkim wygoda, zwÅ‚aszcza podczas jazdy w mieÅ›cie – czÄ™ste zatrzymywanie siÄ™ i ruszanie wymaga operowania jedynie pedaÅ‚ami hamulca i gazu. Automat jest również bardzo tolerancyjny dla niewprawnych kierowców – nie dopuszcza do zgaÅ›niÄ™cia silnika przy ruszaniu i z definicji eliminuje problemy z niedopasowaniem obrotów do wybranego biegu. Przeciwnicy przekÅ‚adni automatycznych krytykujÄ… zwiÄ™kszone zużycie paliwa, wynikajÄ…ce ze strat energii w przekÅ‚adni hydrokinetycznej, a także niemożliwość wykorzystania peÅ‚nej dynamiki silnika, spowodowanÄ… przez zbyt wczesnÄ… zmianÄ™ biegów przez automat zoptymalizowany pod kÄ…tem oszczÄ™dnoÅ›ci oraz powolne przeÅ‚Ä…czanie przeÅ‚ożeÅ„.

Okazuje siÄ™ jednak, że te obiegowe opinie sÄ… w przypadku nowoczesnych automatycznych skrzyÅ„ biegów nieaktualne – wspomniane wady byÅ‚y przez konstruktorów stopniowo eliminowane. Zastosowanie elektronicznego sterowania sprawiÅ‚o z czasem, że automaty trafiÅ‚y do samochodów wyczynowych, zapewniajÄ…c dynamikÄ™ jazdy lepszÄ…, niż skrzynie manualne.

PrzykÅ‚adem może być legendarna Toyota AE86 „Hachi-Roku”, w której zastosowano czterobiegowy automat z blokowaniem przekÅ‚adni hydrokinetycznej, pozwalajÄ…cym wyeliminować jej „poÅ›lizg” i zwiÄ…zane z tym straty. Czterobiegowa przekÅ‚adnia Aisin A340E, opracowana dla flagowej limuzyny Lexusa – LS 400, trafiÅ‚a również do sportowej Toyoty Supry. 

Automatyka trafia również do przekÅ‚adni manualnych 

W miarÄ™ rozwoju przekÅ‚adnie automatyczne zyskujÄ… coraz wiÄ™kszÄ… liczbÄ™ biegów, co umożliwia utrzymywanie silnika przez coraz dÅ‚uższy czas w zakresie optymalnych obrotów i przyczynia siÄ™ do dalszej oszczÄ™dnoÅ›ci paliwa. W roku 1998 Lexus LS 400 zyskaÅ‚ piÄ™ciobiegowÄ… skrzyniÄ™ Aisin A650E z automatycznÄ… redukcjÄ… przeÅ‚ożenia podczas zjazdu ze zbocza. Pięć lat później do Lexusa LS 430 trafiÅ‚a szeÅ›ciobiegowa przekÅ‚adnia A761E z trybem sekwencyjnym i systemem AI-SHIFT, dopasowujÄ…cym  tryb zmiany biegów do stylu jazdy kierowcy. W roku 2007 w LS 460 zastosowano pierwszÄ… w Å›wiecie przekÅ‚adniÄ™ automatycznÄ… o oÅ›miu przeÅ‚ożeniach AA80E o czasie zmiany biegów zaledwie 350 milisekund, którÄ… wykorzystano również z wyczynowych Lexusach RC F i GS F. RekordzistkÄ… pod wzglÄ™dem liczby przeÅ‚ożeÅ„ jest dziesiÄ™ciobiegowa automatyczna przekÅ‚adnia flagowego coupe Lexus LC 500.

Tymczasem automatyka wkracza również do... manualnych skrzyÅ„ biegów. Toyota zÅ‚ożyÅ‚a w USA wniosek patentowy, opisujÄ…cy manualnÄ… przekÅ‚adniÄ™ wyposażonÄ… w urzÄ…dzenie umożliwiajÄ…ce automatyczne wyÅ‚Ä…czanie sprzÄ™gÅ‚a i przeÅ‚Ä…czanie na „luz”, gdy pojazd swobodnie toczy siÄ™ po jezdni (co może zmniejszyć zużycie paliwa) oraz inteligentnÄ… blokadÄ™, uniemożliwiajÄ…cÄ… wÅ‚Ä…czenie biegu nieodpowiedniego dla danej prÄ™dkoÅ›ci.

Ile trzeba dopÅ‚acić do automatycznej skrzyni biegów?

Rozwój technologiczny sprawia, że automatyczne skrzynie biegów sÄ… coraz lepsze, bardziej niezawodne i dostÄ™pne praktycznie w każdej klasie oferowanych na rynku samochodów – od pojazdów miejskich, aż po limuzyny i SUV-y klasy premium. W przypadku tych ostatnich producenci poszli krok dalej i coraz rzadziej oferujÄ… możliwość wyboru manualnej skrzyni biegów.

Ile trzeba dopÅ‚acić do automatycznej skrzyni biegów? BiorÄ…c pod uwagÄ™ najpopularniejszy w Polsce segment C cenniki przewidujÄ… wzrost bazowej ceny danego modelu o okoÅ‚o 5 do 10 tys. zÅ‚ (przy cenie samochodu na poziomie 50 – 80 tys. zÅ‚). Warto przy tym dodać, że w przypadku coraz bardziej popularnych w Polsce samochodów z napÄ™dem hybrydowym automatyczna skrzynia biegów nie wymaga dopÅ‚aty, a samochód kosztuje przy tym tyle, co analogicznie wyposażony egzemplarz z silnikiem diesla.