Budowa samochodu wielu kierowcom jawi się jako tajemnicze i skomplikowane zagadnienie. Tymczasem w podstawowym stopniu opanować może ją nawet największy motoryzacyjny laik.

Jest rok 1927. W warszawskich Centralnych Zakładach Samochodowych powstaje CWS T-1 – pierwsze produkowane w Polsce auto. Od dzisiejszych pojazdów różni go właściwie wszystko. Najważniejsza różnica to jednak prostota konstrukcji. Drewniano-stalowe nadwozie, takie same koła zębate w skrzyni biegów i rozrządzie oraz ogromnych rozmiarów hamulce bębnowe to elementy niespotykane w samochodach, które dziś trafiają do salonów.

 

""

 

 

Czasy się zmieniają. Auta też

 

Zarówno od ówczesnej konkurencji, jak następców T-1 odróżnia jednak łatwość naprawy i demontażu. Całe – z wyjątkiem świec zapłonowych – auto można było skręcić z pomocą jednego klucza szczękowego. To cecha niespotykana w żadnym innym późniejszym modelu, jednak nawet produkowane w latach 80 samochody były dużo mniej skomplikowane od obecnych. Złożona konstrukcja może odstraszać niezorientowanych w kwestiach mechanicznych kierowców, jednak w gruncie rzeczy nowoczesne pojazdy nie różnią się zbyt od swoich poprzedników. Wspólnie z www.eteile.pl przygotowaliśmy przewodnik po najważniejszych podzespołach współczesnych aut.

 

Silnik. Serce samochodu

 

Tak w najstarszych, jak i najnowszych samochodach, sercem pojazdu jest silnik. Jego zadanie to wymiana energii paliwa (lub, coraz częściej, energii elektrycznej) na energię mechaniczną. Ta jest przenoszona na koła poprzez układ napędowy, o którym szczegółowo opowiemy za moment. Sam silnik składa się zwykle z kilku układów:

  • chłodzenia;

  • smarowania;

  • zapłonowy;

  • zasilania;

  • rozrządu

 

Układ napędowy

 

Zadanie układu napędowego to, jak już wspomnieliśmy, przeniesienie energii mechanicznej z silnika na koła. Elementami układu napędowego są:

  • sprzęgło łączące silnik ze skrzynią biegów. Przerwanie połączenia umożliwia zmianę przełożenia;

  • skrzynia biegów, dzięki której możliwa jest zmiana przełożeń i tym samym dostosowanie szybkości do obrotów silnika;

  • most napędowy będący połączeniem skrzyni biegów i kół samochodu. Składa się z przekładni głównej, mechanizmu różnicowego i wału napędowego

 

Koła, opony i zawieszenie

Kolejny kluczowy element pojazdu to koła samochodowe. Najpopularniejsze są te wykonane ze stali, choć coraz powszechniej używane są alufelgi oraz modele ze specjalnych stopów magnezu, a nawet z kompozytów węglowych i tworzyw sztucznych. Koło składa się z tarczy (części, która jest mocowana do piasty) oraz obręczy, na którą zakłada się oponę. Ta we współczesnych autach jest bezdętkowa i szczelnie przylega do obręczy.

 

Za połączenie kół z resztą pojazdu odpowiedzialne jest zawieszenie. Jeszcze ważniejszą funkcją tego układu jest zwiększenie komfortu jazdy i zapewnienie stateczności oraz sterowności pojazdu. Układ zawieszenia składa się z trzech grup podzespołów:

 

  • prowadzących koło – wahacza oraz drążków;

  • resorujących;

  • części tłumiących drgania – amortyzatorów

 

Nadwozie

 

To od niego zależy, jak auto będzie się prezentowało. Dużo ważniejsza okazuje się jednak ochrona, jaką nadwozie zapewnia pasażerom w razie kolizji oraz zabezpieczenie podzespołów przed uszkodzeniami. Nadwozia współczesnych samochodów są projektowane w ten sposób, by w momencie kolizji pochłonęły jak najwięcej energii uderzenia. Pod względem struktury nośnej samochody dzielimy na konstrukcje ramowe (dziś już coraz rzadsze) i powszechne samonośne Ważnym elementem nadwozia są szyby samochodowe, produkowane ze szkła bezpiecznego – hartowanego lub warstwowego.

 

Układ hamulcowy

 

Dla bezpieczeństwa jazdy równie ważny jest układ hamulcowy. Obecnie zdecydowana większość samochodów osobowych wyposażona jest w hamulce hydrauliczne, które składają się z pompy, przewodów oraz cylinderków znajdujących się na ich końcach. Ciśnienie wyzwalane przy hamowaniu powoduje dociśnięcie elementu ciernego do tarczy obracającej się wraz z kołem lub bębna – w zależności od tego, czy w aucie zainstalowane są hamulce tarczowe, czy bębnowe.

 

Hamowanie jest dziś często wspomagane przez specjalne systemy bezpieczeństwa. To, ile ich znajdzie się w danym aucie, zależy od jego klasy i wersji wyposażeniowej. Najpopularniejsze z nich to:

 

  • ABS – zapobiega blokowaniu kół przy hamowaniu;

  • BAS – wykrywa sytuację awaryjną i zwiększa ciśnienie w przewodach hamulcowych, wspomagając działanie ABS;

  • EBD – dozuje siłę hamowania na poszczególne koła w zależności od potrzeby chwili

 

Układ kierowniczy

 

Zadania układu kierowniczego to utrzymanie oraz zmiana kierunku jazdy. Składa się on z dwóch podstawowych elementów:

 

  • mechanizmu kierowniczego – dwuczęściowego wałka, łączącego kierownicę z mechanizmem zwrotniczym oraz przekładni jednego ze stosowanych obecnie typów (śrubowo-kulowe, zębatkowe, ślimakowe). Dwuczęściowa konstrukcja wałka kolumny kierowniczej jest podyktowana względami bezpieczeństwa, bo ten w razie zderzenia po prostu się łamie, nie zagrażając kierowcy.

  • mechanizmu zwrotniczego, łączącego koła z przekładnią. Jego zadanie to zmiana położenia kół samochodu, a więc także kierunku jego poruszania

 

Instalacja elektryczna

 

To ona zasila światła, radio, klimatyzację czy rozrusznik. Jej najważniejsze elementy to alternator (nazywany też prądnicą), który przetwarza energię pracującego silnika na prąd. Ten jest zużywany do zasilania znajdujących się na pokładzie urządzeń elektrycznych, zaś nadwyżka trafia do akumulatora, będącego drugą najważniejszą częścią samochodowej instalacji elektrycznej.

 
 
 

60418