GÅ‚ównym wnioskiem pÅ‚ynÄ…cym z raportu jest fakt, że w czasach, gdy w zdecydowanej wiÄ™kszoÅ›ci branż handlowych i usÅ‚ugowych w Polsce systematycznie zwiÄ™ksza siÄ™ dominacja firm z kapitaÅ‚em zagranicznym, na rynku autoryzowanych dealerów samochodów dominujÄ… absolutnie przedsiÄ™biorstwa polskie, odpowiadajÄ…c za 86 procent obrotów. Nie ma w naszej gospodarce drugiej branży, gdzie rodzime firmy – w wiÄ™kszoÅ›ci maÅ‚e i Å›rednie – utrzymywaÅ‚yby tak wyraźnÄ… przewagÄ™ nad podmiotami z zagranicy.
Dominacja polskich firm: 90 % sprzedaży aut, 86 % obrotów
Na koniec 2017 r. na polskim rynku autoryzowanych salonów i serwisów samochodowych funkcjonowaÅ‚o 21 spóÅ‚ek zagranicznych na 671 wszystkich firm w branży. Oznacza to, że firmy zagraniczne to zaledwie 3,13 proc. przedsiÄ™biorstw caÅ‚ego polskiego rynku, a co za tym idzie, podmioty polskie stanowiÄ… na nim 96,87 proc. ogólnej liczby zarejestrowanych NIP-ów. Ile zatem ważą przychody polskich firm w rynku autoryzowanych dealerów samochodów? Obroty caÅ‚ego rynku wyniosÅ‚y w 2017 r. okoÅ‚o 55,14 mld zÅ‚. Polskie przedsiÄ™biorstwa odpowiadaÅ‚y za 47,87 mld zÅ‚ tych obrotów, co stanowi 86,8 proc. caÅ‚oÅ›ci. Firmy zagraniczne zanotowaÅ‚y przychody na poziomie 7,27 mld zÅ‚. (13,2 proc. udziaÅ‚u). BiorÄ…c pod uwagÄ™ wielkość sprzedaży nowych samochodów w sztukach, jako punkt odniesienia, przewaga polskich firm jeszcze nieco roÅ›nie. W Polsce zarejestrowano w 2017 r. 547,39 tys. nowych aut (osobowych i dostawczych do 3,5 t). PrzedsiÄ™biorstwa polskie odpowiadajÄ… za 90,1 proc. tego wolumenu (493,56 tys. szt.). Sprzedaż firm zagranicznych to tylko 53,84 tys. aut (9,9 proc. rynku).
Dominacja polskich firm: fenomen i wyjÄ…tek na tle innych segmentów handlu w Polsce
Aby zestawić branżę autoryzowanych dealerów samochodów z caÅ‚ym handlem detalicznym w Polsce, trzeba siÄ™ powoÅ‚ać na dane z opracowania Klubu JagielloÅ„skiego z 2014 r. Oszacowano wówczas, że firmy z polskim kapitaÅ‚em kontrolujÄ… zaledwie 11 proc. rynku handlu detalicznego w naszym kraju. Nie należy raczej zakÅ‚adać, że przez ostatnie 4 lata proporcje udziaÅ‚ów radykalnie siÄ™ zmieniÅ‚y. JeÅ›li już, mógÅ‚ być to raczej negatywny trend dla polskich firm. Na tym tle udziaÅ‚ polskich przedsiÄ™biorstw w branży dealerskiej na poziomie blisko 87 proc. jest prawdziwym fenomenem i dosÅ‚ownie lustrzanym odbiciem proporcji w caÅ‚ym handlu.
„To, że branża autoryzowanych dealerów samochodów jest u nas dzisiaj zdominowana przez firmy polskie, nie zostaÅ‚o dane raz na zawsze” – piszÄ… w podsumowaniu autorzy raportu. DodajÄ… również, że „z uwagi na silnÄ… konsolidacjÄ™ tego rynku, przejÄ™cie choćby kilku czoÅ‚owych polskich grup dealerskich przez podmiot zagraniczny może zmienić ukÅ‚ad siÅ‚ w tej branży naprawdÄ™ radykalnie. Bardzo wiele bÄ™dzie tu zależaÅ‚o także od opÅ‚acalnoÅ›ci biznesu samochodowego dla polskich przedsiÄ™biorców, w tym przepisów prawnych dotyczÄ…cych regulacji i zasad wspóÅ‚pracy miÄ™dzy spóÅ‚kami dealerskimi a producentami samochodów i centralami importerskimi koncernów. Dzisiaj nie da siÄ™ niestety okreÅ›lić tych uregulowaÅ„ jako partnerskie, a polskie firmy wystÄ™pujÄ… notorycznie w charakterze sÅ‚abszego. Najbardziej wymowny przykÅ‚ad to usankcjonowany prawnie fakt, że niezależna polska firma nie może bez zgody importera sprzedać swojego przedsiÄ™biorstwa (choćby dealerowi tej samej marki), zaÅ› importer może wypowiedzieć dealerowi umowÄ™ bez jakiegokolwiek odszkodowania za inwestycje, jakie ponosiÅ‚ on przez lata wspóÅ‚pracy z koncernem”.
Co wynika z opisanej w raporcie sytuacji? Przede wszystkim to, że polskie wÅ‚adze powinny zwrócić szczególnÄ… uwagÄ™ na problem ochrony interesów polskich dealerów w stosunku do zachodnich koncernów motoryzacyjnych i ich polskich przedstawicielstw. Po drugie, dbać o te interesy także uchwalajÄ…c odpowiednie ustawy, choćby takie jak w Austrii, gdzie tamtejsi dealerzy majÄ… ochronÄ™ wiÄ™kszÄ… niż wynika to z prawa europejskiego. Celem nadrzÄ™dnym powinna być ochrona dorobku i pozycji polskich rodzinnych firm, które zbudowaÅ‚y w ostatnich 30-stu latach polski rynek handlu i serwisowania aut. Inaczej opisany w raporcie fenomen możemy bardzo szybko zmarnować – skomentowaÅ‚ wnioski z raportu Marek Konieczny, prezes ZDS.
