W ciÄ…gu 18 sezonów od kiedy w zawodach MotoGP pojawiÅ‚y siÄ™ silniki czterosuwowe w 2002 roku, Honda zdobyÅ‚a Å‚Ä…cznie 22 tytuÅ‚y indywidualne zawodników i konstruktorów w MotoGP oraz osiÄ…gnęła 153 zwyciÄ™stwa w Grand Prix.
Ta dominacja jest wynikiem poÅ‚Ä…czenia talentów genialnych inżynierów i legendarnych zawodników. WyÅ›cigi zawsze byÅ‚y niezwykle ważne dla Hondy, a praca, którÄ… Honda wykonaÅ‚a na torze wyÅ›cigowym, miaÅ‚a ogromny wpÅ‚yw na motocykl. WiÄ™kszość technologii, z której motocykliÅ›ci korzystajÄ… na co dzieÅ„ pochodzi z idei inżynierów Hondy, którzy zawsze pracujÄ…, aby nie tylko wygrać wyÅ›cigi, ale także wyciÄ…gać wnioski ze zwyciÄ™skich wyÅ›cigów.
Modele RC211V, RC212V i RC213V kontynuujÄ… system nazewnictwa Hondy, które zawojowaÅ‚y Å›wiat wyÅ›cigów motocyklowych Mistrzostw Åšwiata od 1960 roku. WÅ›ród tych wspaniaÅ‚ych maszyn warto wymienić szeÅ›ciocylindrowy RC166 250 cm³, piÄ™ciocylindrowy RC149 125 cm³ i czterocylindrowy RC181 500 cm³.
Symbol RC oznacza Racing Cycle (cykl wyÅ›cigów); 211 wskazuje, że RC211V byÅ‚ pierwszym motocyklem Hondy biorÄ…cym udziaÅ‚ w GP w XXI wieku; V odnosi siÄ™ do ukÅ‚adu cylindrów w silniku. Motocykl z oznaczeniem 212 byÅ‚ drugim motocyklem Hondy biorÄ…cym udziaÅ‚ w GP w XXI wieku, a 213 trzecim.
RC211V (2002-2006)
Od kiedy 2002 roku w MotoGP pojawiÅ‚y siÄ™ czterosuwowe jednostki napÄ™dowe Honda skorzystaÅ‚a z okazji, aby zbudować niezwykÅ‚y motocykl, który do dziÅ› jest czczony w caÅ‚ym padoku MotoGP, a nawet poza nim.
MODEL RC211V to byÅ‚ inspirujÄ…cy projekt. PiÄ™ciocylindrowy silnik zapewniaÅ‚ doskonaÅ‚e osiÄ…gi, przy tym byÅ‚ przyjazny dla kierowcy, a jego kompaktowa konstrukcja pozwalaÅ‚a na stworzenie podwozia, które dawaÅ‚o kierowcom wysokÄ… pewność siebie podczas wchodzenia w zakrÄ™ty. PozwoliÅ‚o to wielu zawodnikom wykrzesać maksimum z RC211V.
DziesiÄ™ciu zawodników RC211V – Alex Barros, Max Biaggi, Toni Elias, Sete Gibernau, Nicky Hayden, Marco Melandri, Dani Pedrosa, Valentino Rossi, Makoto Tamada i Tohru Ukawa – wygraÅ‚o Å‚Ä…cznie 48 wyÅ›cigów MotoGP przez 5 lat miÄ™dzy 2002 a 2006 rokiem. W tym okresie motocykl pomógÅ‚ zdobyć również trzy tytuÅ‚y indywidualne kierowców i cztery tytuÅ‚y konstruktorów.
W silniku modelu RC211V cylindry były ustawione pod kątem 75,5 stopni, trzy cylindry w przedniej części, dwa w tylnej. Część koncepcji pochodziła z poprzednich motocykli Hondy biorących udział w GP, a część z maszyn drogowych Hondy - udowadniając, że technologia działa w obie strony w Hondzie.
Technologia „big bang” - która dostarcza moment obrotowy do tylnego koÅ‚a w bardziej użyteczny sposób - pochodzi z NSR500 Hondy, która caÅ‚kowicie zdominowaÅ‚a mistrzostwa Å›wiata dla motocykli 500 cm³ po wprowadzeniu przez HondÄ™ technologii „big-bang” w 1992 roku.
Konstrukcja cylindra RC211V została zapożyczona w dużej mierze z doświadczenia, jakiego Honda nabyła ze swojego motocykla drogowego V4 RC45, zwycięzcy mistrzostw Świata Superbike w 1997 roku. Oba silniki miały bardzo podobną konstrukcję komory spalania, a także średnicę cylindra i skok tłoka.
PoczÄ…tkowo silnik RC211V generowaÅ‚ okoÅ‚o 220 koni mechanicznych. W jego inauguracyjnym sezonie w MotoGP najwyższÄ… prÄ™dkość udaÅ‚o siÄ™ osiÄ…gnąć Tohru Ukawie, który osiÄ…gnÄ…Å‚ 324,5 km/h w Mugello w czerwcu 2002. Od tego czasu moc w RC211V znacznie wzrosÅ‚a i w 2006 roku, kiedy najszybszy byÅ‚ Casey Stoner, osiÄ…gajÄ…c prÄ™dkość 334 km/h na torze w Mugello.
Pierwsze podwozie RC211V byÅ‚o z pewnoÅ›ciÄ… odpowiednia dla pierwszego silnikowa zastosowanego w tym modelu Hondy. KluczowÄ… ideÄ… konstrukcji podwozia byÅ‚a centralizacja masy. WiÄ…zaÅ‚o siÄ™ to z koncentracjÄ… maksymalnej masy wokóÅ‚ Å›rodka motocykla w celu poprawy prowadzenia.
Ważnym aspektem tej koncepcji byÅ‚o przeniesienie zbiornika paliwa. Niekonwencjonalna konstrukcja RC211V przenosiÅ‚a jednÄ… trzeciÄ… paliwa pod kierowcÄ™, aby przybliżyć ciężar Å‚adunku paliwa do Å›rodka motocykla. Zawodnicy uznali to za szczególnÄ… zaletÄ™ we wczesnych etapach wyÅ›cigów, kiedy wczeÅ›niej zmagali siÄ™ z dużą iloÅ›ciÄ… paliwa zmagazynowanego tak wysoko w motocyklu. HRC szacuje, że podczas gdy model NSR500 byÅ‚ na 70 procent swojego potencjaÅ‚ wydajnoÅ›ci na poczÄ…tku okrążenia, RC211V byÅ‚ na 80 do 90 procent.
Oprócz dobrego podwozia, to, co sprawiÅ‚o, że RC211V byÅ‚ tak dobry na peÅ‚nym dystansie w wyÅ›cigu - zarówno z nowymi oponami, a nastÄ™pnie z częściowo zużytymi – byÅ‚a stosunkowo pÅ‚aska krzywa momentu obrotowego. PozwoliÅ‚o to kierowcom utrzymać kontrolÄ™ tylnego koÅ‚a, ponieważ gdy obroty silnika siÄ™ zwiÄ™kszaÅ‚y, moment obrotowy byÅ‚ staÅ‚y, a opona trzymaÅ‚a przyczepność.
Po tym, jak Rossi zdobyÅ‚ pierwsze tytuÅ‚y mistrzowskie na RC211V w 2002 i 2003 roku, najsilniejszym zawodnikiem Hondy byÅ‚ mÅ‚ody Amerykanin Nicky Hayden, który doÅ‚Ä…czyÅ‚ do drużyny Repsol Honda w 2003 roku, po zdobyciu tytuÅ‚u w SUPERBIKE w 2002 roku na pokÅ‚adzie Hondy VTR1000.
Technika jazdy Haydena, której nauczyÅ‚ siÄ™ na amerykaÅ„skich torach byÅ‚a skrojona pod ten motocykl. Nic dziwnego, że uwielbiaÅ‚ RC211V. Hayden zdobyÅ‚ tytuÅ‚ MotoGP w 2006 roku w ostatniej rundzie, w jednym z najbardziej dramatycznych wyÅ›cigów w historii Grand Prix. Wspomnienie Haydena, RC211V i tego dnia w Walencji bÄ™dÄ… żyć wiecznie.
RC212V (2007-2011)
Przepisy techniczne w MotoGP zostaÅ‚y zmodyfikowane na sezon 2007, zmniejszajÄ…c pojemność silnika z 990 cm³ do 800 cm³. W ten sposób zespóÅ‚ HRC wróciÅ‚ do pracy, tworzÄ…c nowÄ… maszynÄ™ do drugiej ery MotoGP.
RC212V wykorzystaÅ‚ wiele zastosowaÅ„ z RC211V, ale byÅ‚ zupeÅ‚nie nowym motocyklem, napÄ™dzanym silnikiem V4. Po zakoÅ„czeniu sezonu 2007 szybko staÅ‚o siÄ™ jasne, że motocykle o pojemnoÅ›ci 800 cm³ znacznie różniÄ… od maszyn z silnikami 990 cm³.
Mniejsze silniki produkowały mniej mocy i momentu obrotowego, więc motocykle wymagały innego stylu jazdy, priorytetowo traktując wysoką prędkość w zakrętach nad wyjściami bokiem z nich.
Silnik V4 krÄ™ciÅ‚ siÄ™ do 18 000 obr./min, o 2000 obr./min wiÄ™cej niż jego poprzednik o wiÄ™kszej pojemnoÅ›ci, wykorzystujÄ…c sprężyny pneumatyczne, aby uzyskać lepszÄ… kontrolÄ™ zaworów przy wysokich obrotach. Bardziej pionowa krzywa mocy w 800-tce wymagaÅ‚a również lepszego elektronicznego sterowania, w tym anty-wheelie, kontroli trakcji i asystenta startu. Ewolucja elektroniki byÅ‚a najbardziej znaczÄ…cym rozwojem w erze motocykli 800 cm³.
Co ciekawe, 800-tki natychmiast osiÄ…gnęły lepsze czasy okrążeÅ„ niż 990-tek na wiÄ™kszoÅ›ci torów, ich wiÄ™ksza prÄ™dkość w zakrÄ™tach kompensowaÅ‚a niewielkie zmniejszenie przyspieszenia i prÄ™dkoÅ›ci maksymalnej. Nawet w superszybkim Mugello – gdzie Dani Pedrosa osiÄ…gnÄ…Å‚ na RC212V 317,6 km/h - jego najszybsze okrążenie byÅ‚o tylko 0,037 sekundy wolniejsze niż rekord okrążenia na 990-tce.
RC212V nie odniósÅ‚ natychmiastowego sukcesu jak RC211V. Maszyna wymagaÅ‚a ogromnej iloÅ›ci pracy od inżynierów HRC, którzy wiele nauczyli siÄ™ z pracy nad silnikiem, podwoziem i elektronikÄ…. Jednak z czasem też staÅ‚ siÄ™ maszynÄ… do wygrywania tytuÅ‚ów mistrzowskich.
Wyzwaniem byÅ‚o stworzenie przyjaznych dla kierowcy osiÄ…gów, pomimo mniejszej mocy maksymalnej w mniejszym silniku motocykla. Bardziej niż kiedykolwiek cel ten zostaÅ‚ osiÄ…gniÄ™ty poprzez poÅ‚Ä…czenie wydajnoÅ›ci silnika z wydajnoÅ›ciÄ… elektronicznÄ….
Na późniejszych etapach ery 800 cm³ Honda wprowadziÅ‚a dwie ważne technologie z programu samochodowego FormuÅ‚y 1.
W 2010 roku pojawiÅ‚ siÄ™ czujnik momentu obrotowego, zamontowany na wale wyjÅ›ciowym skrzyni biegów. MierzyÅ‚ dostarczanie mocy do tylnego koÅ‚a, a elektronika dostosowywaÅ‚a jÄ… w czasie rzeczywistym, aby pomóc kierowcom w użyciu maksymalnej mocy przez caÅ‚y czas.
W nastÄ™pnym roku pojawiÅ‚a siÄ™ skrzynia biegów, która pozwoliÅ‚a na szybsze i pÅ‚ynniejsze zmiany biegów. DaÅ‚o to niewielkÄ… przewagÄ™ w przyspieszaniu na linii prostej i znacznie wiÄ™kszÄ… przewagÄ™ podczas pokonywania zakrÄ™tów, ponieważ zawodnicy mogli zmieniać biegi pod wysokimi kÄ…tami pochylenia, co wczeÅ›niej byÅ‚o ryzykowne.
Skrzynia biegów TH RC212V doskonale ilustrowaÅ‚a geniusz inżynieryjny Hondy. Podobne skrzynie biegów byÅ‚y używane w samochodach F1 przez jakiÅ› czas, ale nikt nie próbowaÅ‚ zaimportować caÅ‚ej tej technologii do skrzyni biegów w motocyklu.
ZespóÅ‚ HRC próbowaÅ‚ również wielu różnych koncepcji podwozia z RC212V, pracujÄ…c, aby znaleźć najlepszy kompromis miÄ™dzy pokonywaniem zakrÄ™tów z niskÄ… prÄ™dkoÅ›ciÄ…, a stabilnoÅ›ciÄ… na prostych. Inżynierowie rozpoczÄ™li od konwencjonalnej ramy aluminiowej, a nastÄ™pnie w 2010 roku spróbowali kompozytu z wÅ‚ókna wÄ™glowego i aluminium, jednoczeÅ›nie przeÅ‚Ä…czajÄ…c siÄ™ na zawieszenie Öhlinsa. Kiedy Casey Stoner zdobyÅ‚ tytuÅ‚ mistrza Å›wiata MotoGP w 2011 roku na pokÅ‚adzie swojego RC212V, używaÅ‚ aluminiowej ramy.
Poprawa wydajnoÅ›ci w ciÄ…gu piÄ™cioletniej ery 800 cm³ byÅ‚a tak imponujÄ…ca, jak w tracie trwania ery 990 cm³. Na torze w Mugello w 2011 roku 800-tka byÅ‚a prawie dwie sekundy szybsza na okrążeniu niż 990-tka podczas GP WÅ‚och w 2006 roku.
RC213V (od 2012)
Kiedy podjÄ™to decyzjÄ™ o przejÅ›ciu do pojemnoÅ›ci 1000 cm³ w Mistrzostwach Åšwiata MotoGP 2012 inżynierowie Hondy zaprojektowali trzeciÄ… zupeÅ‚nie nowÄ… maszynÄ™ do startów w klasie królewskiej.
Po raz kolejny motocykl powstał dzięki know-how wyciągniętemu z poprzednich maszyn i po raz kolejny był zupełnie inny.
Honda nie postanowiÅ‚a jedynie powiÄ™kszyć pojemność silnika. Firma zdecydowaÅ‚a siÄ™ zrobić wyraźnÄ… przerwÄ™ od RC212V, budujÄ…c zupeÅ‚nie nowy silnik, 90-stopniowy V4. RC213V nie byÅ‚ pierwszym 90-stopniowym silnikiem V4, który zbudowaÅ‚ Honda. Owalne tÅ‚okowe NR500 z poczÄ…tku 1980 roku byÅ‚y zasilany przez 90-stopniowy V4, podobnie jak VF750, VFR750, RC30 i RC45 z 1980 i 1990 roku.
90-stopniowy V4 nie jest tak kompaktowy jak węższe jednostki, ale Honda zdecydowaÅ‚a, że zdoÅ‚a zalety tego silnika przeważyć nad wadami, opracowujÄ…c nowe rozwiÄ…zania konstrukcji ramy, airboxa, wydechu i zbiornika paliwa, aby zmniejszyć ogólne wymiary.
Dużą zaletÄ… 90-stopniowego V4 jest doskonaÅ‚a równowaga, która sprawia, że motocykl Å‚atwiej jest dostroić, zwÅ‚aszcza gdy inżynierowie chcÄ… eksperymentować z różnymi konfiguracjami, aby zapewnić najlepsze dostrojenie mocy i momentu obrotowego.
Kiedy 1000 cm³ po raz pierwszy Å›cigaÅ‚ siÄ™ w Mugello w 2012 roku, Dani Pedrosa i jego RC213V osiÄ…gnÄ…Å‚ czas okrążenia o 4,9 sekundy lepszy niż w 2002 roku oraz prÄ™dkość 342,9 km/h na gÅ‚ównej prostej, 18,4 km/h szybciej niż pierwszy RC211V. Liczby te ilustrujÄ… postÄ™py poczynione nie tylko w zakresie wydajnoÅ›ci na prostej, ale także ogólnej wydajnoÅ›ci, poprzez poprawÄ™ wszystkich aspektów projektowania podwozia i inżynierii elektronicznej.
Drugi rok 1000 cm³ rozpoczÄ…Å‚ dominujÄ…cÄ… relacjÄ™ wspóÅ‚czesnego MotoGP: RC213V i Marca Marqueza. W 2013 roku RC213V pomógÅ‚ mÅ‚odemu Hiszpanowi zostać pierwszym debiutantem z mistrzostwem w najwyższej klasie od czasu, gdy "Król" Kenny Roberts zdobyÅ‚ tytuÅ‚ mistrza Å›wiata w 1978 roku.
Od początku Marquez był w stanie wycisnąć więcej z RC213V niż ktokolwiek inny. Jego technika jazdy pozwoliła mu w pełni wykorzystać imponującą stabilność hamowania motocykla, gdzie zyskiwał dużo czasu nad rywalami.
W 2014 roku Marquez byÅ‚ jeszcze silniejszy, wygrywajÄ…c 13 z 18 wyÅ›cigów, co równa siÄ™ rekordowi wszech czasów Micka Doohana, osiÄ…gniÄ™tego z NSR500 Hondy w 1997 roku. W 2015 roku , choć Marquez i Pedrosa wygrali Å‚Ä…cznie 7 wyÅ›cigów, tytuÅ‚ mistrzowski wymykaÅ‚ siÄ™ Hondzie. To byÅ‚a porażka, z której zespóÅ‚ Hondy i Marquez wyciÄ…gnÄ™li wÅ‚aÅ›ciwe wnioski i od tamtej pory zdobywajÄ… tytuÅ‚y zarówno indywidualne jak i konstruktorów.
W 2016 roku MotoGP przeszÅ‚o kolejnÄ… ważnÄ… zmianÄ™ przepisów – opony Bridgestone zostaÅ‚y zastÄ…pione przez Michelin, a fabrycznie wyprodukowana elektronika zostaÅ‚a zastÄ…piona ogólnie dostÄ™pnym sprzÄ™tem i oprogramowaniem, wiÄ™c caÅ‚a stawka używaÅ‚a tych samych elektronicznych elementów sterujÄ…cych.
Zmiany te wymagaÅ‚y ogromnej iloÅ›ci pracy od inżynierów HRC. Nowa technologia i elektronika nie byÅ‚y tak skuteczne, wiÄ™c wydajność silnika musiaÅ‚a być zmodyfikowana. Silnik RC213V przeszedÅ‚ kilka poważnych przeróbek w ciÄ…gu najbliższych kilku lat.
Aerodynamika staÅ‚a siÄ™ również znacznie ważniejszym czynnikiem w MotoGP, a nowe konstrukcje zwiÄ™kszajÄ… siÅ‚Ä™ docisku z przodu RC213V, aby jeszcze bardziej zmniejszyć liczbÄ™ wheelie.
Marquez okazaÅ‚ siÄ™ mistrzem adaptacji do wszystkich tych różnych technologii.
W 2019 roku byÅ‚y mistrz Å›wiata 125 cm³ i Moto2 po raz kolejny odniósÅ‚ 13 zwyciÄ™stw w sezonie, częściowo dziÄ™ki kolejnej dużej przebudowie silnika, która daÅ‚a znaczny zastrzyk mocy. Na Mugello w 2019 roku najszybszy RC213V należaÅ‚ do kierowcy teamu LCR Castrol Honda Cala Crutchlowa – 354,7 km/h, poprawa 30,2 km/h nad pierwszym RC211V.
Mimo, że Marquez nie wygraÅ‚ GP WÅ‚och w 2019 - byÅ‚ 0,04 sekundy za miejscowym Danilo Petruccim - ale warto porównać ich czas wyÅ›cigu do inauguracyjnego sezonu MotoGP. WyÅ›cig Mugello w 2019 byÅ‚ o dwie minuty i siedem sekund szybszy niż w 2002 roku!
Marquez zakoÅ„czyÅ‚ rok 2019 zwyciÄ™stwem w koÅ„czÄ…cym sezon Grand Prix Walencji. ByÅ‚o to jego 56 zwyciÄ™stwo w MotoGP i 81 zwyciÄ™stwo modelu RC213V w ciÄ…gu oÅ›miu lat i 145 wyÅ›cigów w erze 1000 cm³. Inni zawodnicy, którzy wygrali wyÅ›cigi z RC213V to Casey Stoner, Dani Pedrosa, Cal Crutchlow i Jack Miller.
Kiedy MotoGP powróci do akcji Marc Marquez i jego koledzy dosiadajÄ…cy na RC213V - Alex Marquez, Cal Crutchlow i Takaaki Nakagami - bÄ™dÄ… mocno pracować z inżynierami Hondy o dobicie do 100 zwyciÄ™stw modelu RC213V.