Toyota Sports 800 – lotnicze inspiracje
Toyota Sports 800, w Japonii potocznie nazywana Yotahachi, byÅ‚a pierwszym seryjnym samochodem sportowym Toyoty. Jej twórcÄ… byÅ‚ Tatsuo Hasegawa, inżynier lotniczy, którego Toyota zatrudniÅ‚a po wojnie. Hasegawa ma w swoim dorobku także takie kluczowe dla Toyoty modele jak Publica, Corolla, Celica czy Carina.
To wÅ‚aÅ›nie mÅ‚odemu projektantowi samolotów wojskowych Toyota Sports 800 zawdziÄ™cza fantastycznÄ… aerodynamikÄ™, wypracowanÄ… w eksperymentalnym tunelu powietrznym, którego zastosowanie przy opracowaniu samochodu byÅ‚o w tamtym czasie rewolucjÄ…. InnÄ… przeÅ‚omowÄ… dla japoÅ„skiej motoryzacji decyzjÄ… byÅ‚o zastosowanie aluminium w konstrukcji karoserii, dziÄ™ki czemu samochód ważyÅ‚ tylko 580 kg. Silnik nie miaÅ‚ dużej mocy, ale niska masa i doskonaÅ‚a aerodynamika sprawiÅ‚y, że 45-konne auto mogÅ‚o siÄ™ rozpÄ™dzić do 155 km/h, co byÅ‚o najlepszym wynikiem w klasie.
Suzuka 500 – historyczne zwyciÄ™stwo
Samochód zadebiutowaÅ‚ w 1965 roku, a już rok później zmieniÅ‚ krajobraz w sportach motorowych w Japonii. Shihomi Hosoya za kierownicÄ… maleÅ„kiej Yotahachi z zaledwie 0,8-litrowym silnikiem pokonaÅ‚ w pierwszym wyÅ›cigu Suzuka 500 km takich rywali jak Lotus Racing Elan, Fairlady 1600 czy Prince Skyline GT o dwa razy wiÄ™kszych silnikach.
Przed startem nikt nie dawaÅ‚ Yotahachi żadnych szans w starciu z potężnymi maszynami zaciekle walczÄ…cymi o zwyciÄ™stwo w tej prestiżowej imprezie. Jednak w drugiej poÅ‚owie 500-kilometrowego wyÅ›cigu staÅ‚o siÄ™ jasne, że wiÄ™ksze samochody nie mogÄ… siÄ™ mierzyć z superlekkim myÅ›liwcem na koÅ‚ach. Kiedy pozostaÅ‚e auta jeden po drugim zatrzymywaÅ‚y siÄ™ w pit stopach po zapas paliwa, Sports 800 gnaÅ‚o dalej przed siebie. Po przekroczeniu mety Shihomi Hosoya spotkaÅ‚ siÄ™ z niedowierzaniem sÄ™dziów – podejrzewano go o oszustwo. Kiedy jednak otwarto zbiornik paliwa, wszystko siÄ™ wyjaÅ›niÅ‚o – w baku byÅ‚o jeszcze 30% paliwa zatankowanego przed startem. Najwyraźniej w Toyocie pamięć tego sukcesu przetrwaÅ‚a kolejne dekady, bowiem wypracowanie jak najbardziej opÅ‚ywowego nadwozia byÅ‚o priorytetem twórców drugiej, trzeciej i czwartej generacji Toyoty Prius.
Produkcja Sports 800 trwaÅ‚a 4 lata, w tym czasie powstaÅ‚o 3131 egzemplarzy, które sprzedawano wyÅ‚Ä…cznie w Japonii. Po model ten siÄ™gaÅ‚a przede wszystkim dobrze sytuowana mÅ‚odzież oraz żoÅ‚nierze stacjonujÄ…cy w amerykaÅ„skich bazach wojskowych, gÅ‚ównie na Okinawie – specjalnie dla nich powstaÅ‚o okoÅ‚o 300 Yotahachi z kierownicÄ… po lewej stronie, które później wraz ze swoimi wÅ‚aÅ›cicielami trafiÅ‚y do USA.
PoczÄ…tki Toyota Sports 800 GR Concept
WyÅ›cigowa Toyota Sports 800 zostaÅ‚a odnaleziona przez japoÅ„skÄ… grupÄ™ inżynierów Toyota Gazoo Racing. StaÅ‚a zbutwiaÅ‚a w garażu i nie wyglÄ…daÅ‚a okazale. ZostaÅ‚a jednak rozpoznana po numerze nadwozia UP 15-10007 – okazaÅ‚o siÄ™, że jest to jeden z dwóch Yotahachi (nr 7), które wygraÅ‚y pierwszy wyÅ›cig Suzuka 500, zajmujÄ…c 1. i 2. miejsce, a później jeszcze wielokrotnie startowaÅ‚y w wyÅ›cigach dÅ‚ugodystansowych. Auto znacznie różniÅ‚o siÄ™ od seryjnych egzemplarzy – w swoim czasie zostaÅ‚o profesjonalnie przygotowane do wyÅ›cigów.
Jak zbudować klasyka?
Odbudowa i tuning zostaÅ‚y wykonane z myÅ›lÄ… o tym, aby samochód nadawaÅ‚ siÄ™ do sportowej jazdy, ale zachowaÅ‚ charakter auta z epoki. Ponad poÅ‚owa nadwozia zostaÅ‚a pieczoÅ‚owicie zbudowana od nowa. Gazoo Racing dodaÅ‚ trochÄ™ od siebie w miejscach niewidocznych z zewnÄ…trz. Zawieszenie zostaÅ‚o w wiÄ™kszoÅ›ci odtworzone – fachowcy Gazoo Racing poddali tuningowi tylko amortyzatory. Inżynierowie korzystali z części dostarczanych przez klub wÅ‚aÅ›cicieli Sports 800. Za projekt odpowiadaÅ‚ Hiroyuki Ogawa.
„Po tuningu GR mogÅ‚em nie tylko porzÄ…dnie siÄ™ rozpÄ™dzić na torze, ale też ostro przyspieszać na publicznych drogach, poruszajÄ…c siÄ™ bezpiecznie przy każdej prÄ™dkoÅ›ci. TestowaliÅ›my samochód na drogach o bardzo różnych nawierzchniach. StaraliÅ›my siÄ™ zachować atuty Yotahachi, jednoczeÅ›nie nadrabiajÄ…c jego sÅ‚abe strony. SzczególnÄ… zaletÄ… Sports 800 jest bardzo dobre wyważenie, zwÅ‚aszcza jak na auto sprzed 50 lat. To dobry punkt wyjÅ›cia. Natomiast amortyzatory mogÅ‚y być lepsze, dlatego je poprawiliÅ›my” – powiedziaÅ‚ Kajikawa Hitoshi z Toyota Motor Skill Development (Toyota Gazoo Racing), odpowiedzialny za tuning samochodu.
Samochód z duszÄ…
Kiedy pojazd był gotowy, Toyota Gazoo Racing zaprosił na testy kilku japońskich dziennikarzy należących do Japan Automobile Journalist Association oraz komitetu nagrody Japan Car of the Year.
„W skrócie – byÅ‚o super. Jest coÅ› takiego jak dusza sportowego auta. Choć samochód ma niewielkÄ… moc, jest lekki i przyjemnie siÄ™ go prowadzi. W Å›rodku atmosfera jest trochÄ™ jak w samolocie, aerodynamika jest przy tym fantastyczna. Nie jest może bardzo szybki, ale jazda nim sprawia radość, wciskanie gazu daje przyjemne odczucia” – oceniÅ‚ Yasuhisa Shimashita.
„Dla 60-latków takich jak ja Yotahachi to samochód wywoÅ‚ujÄ…cy nostalgiÄ™. Ale ten egzemplarz wydaje siÄ™ Å›wieży, wcale nie czuje siÄ™, że to stare auto. Moc i prÄ™dkość nie przesÄ…dzajÄ… o radoÅ›ci z jazdy, a ten samochód jest wyjÄ…tkowy. Jego prowadzenie daje inne niż zwykle odczucia, bardziej bezpoÅ›rednie” – skomentowaÅ‚ Naoya Suzuki.
Seria GR
Inżynierowie pracujący przy Sports 800 GR Concept odczytują jako dobry znak, że odnalezienie legendarnej Toyoty zbiegło się w czasie z premierą nowej serii GR. Do tej pory w Japonii zadebiutowało 7 usportowionych modeli sygnowanych Gazoo Racing, a w przyszłości będzie ich zapewne więcej. Podrasowane modele z logo GR trafią także do Europy, czego zapowiedź stanowi Yaris GRMN, limitowana edycja Yarisa czerpiąca z rozwiązań wypracowanych w Yarisie WRC, a tuningowana na torze Nurburgring.